Wat is propolis en waar komt het vandaan
Propolis is een harsachtige stof afkomstig van de knoppen van bomen (populier, berk, coniferen). De bijen verzamelen dit met de kaken en poten. Ze vervoeren het in het pollenkorfje aan hun achterpoten naar de kast. Tijdens het verzamelen worden speeksel en andere stoffen van de kaakklieren toegevoegd, waardoor de propolis oplost en verwerkbaar wordt. In de kast wordt het weer van de poten afgeknaagd door huisbijen voor verdere verwerking.
De bijen gebruiken de propolis voor het verkleinen van de toegang van de kast (zie foto) in verband met verdediging en temperatuur. Hier komt de naam propolis vandaan: pro (voor) en polis (stad). Het wordt ook als isolatie gebruikt voor afdichting van kieren en gaten tegen tocht. Bijen verdragen geen trillende kastonderdelen en zetten deze vast met propolis. Verder wordt propolis gebruikt voor de versteviging van de raat en als onderdeel voor het afdekken van broed. Een hele belangrijke eigenschap van propolis is desinfectie. Het werkt tegen bacteriën, virussen en schimmels.
foto: de bijen hebben een groot deel van de opening afgesloten met propolis
Propolis bestaat uit: harsen (20-50%), bijenwas (5-40%), etherische oliën (2-10%), flavonoïden (2-10%) en stuifmeel (1-5%). De samenstelling van propolis hangt sterk af van de plaatselijke vegetatie en het jaargetijde. Hierdoor vertoont de samenstelling sterke schommelingen.
Oogst
De propolis kan gewonnen worden door bij het schoonmaken van de kasten en ramen af te krabben of door het gebruik van speciale ‘propolismatten’.
foto: een blok gezuiverde propolis
Om de propolis onbeperkt houdbaar te maken en beter te laten oplossen in ethanol moet de bijenwas afgescheiden worden van de rest (bijenwas lost niet op in ethanol). Dit wordt gedaan door de propolis au bain-marie te verwarmen op 90 °C. Er worden dan twee vloeibare lagen verkregen als gevolg van verschil in soortelijk gewicht (zuivere propolis onder, bijenwas boven). Vervolgens heel langzaam afkoelen tot kamertemperatuur en door de bovenlaag eraf te krabben wordt zuivere propolis (de-waxed propolis) verkregen (zie foto). Deze zuivere propolis kan onbeperkt bewaard worden in de vriezer.
Gebruik door de mens
Propolis was al in de Griekse oudheid bekend om zijn geneeskrachtige werking.
De geneeskrachtige werking van propolis kan voornamelijk worden toegeschreven aan de verschillende flavonoïden (plantaardige kleurstoffen). Propolis wordt vanwege de veelzijdige biologische werking op vele manieren en tegen vele aandoeningen gebruikt. In het boekje “De geneeskracht van propolis” van Wiebe Braam wordt beschreven op welke manier en tegen welke aandoeningen propolis gebruikt kan worden. Zie voor nog meer informatie over het gebruik van propolis ook de sites van mens en gezondheid, wetenschap.info.nu en Imkerpedia. Zie verder een wetenschappelijk overzichtsartikel over de werking van propoplis en een artikel over propolis en Covid-19.
Propolistinctuur
De werkzame stoffen in propolis lossen op in ethanol en dan wordt propolistinctuur verkregen. De propolistinctuur kan ook in een zalf verwerkt worden.
Propolistinctuur kan gebruikt worden bij:
- Keelpijn
- Kleine wondjes
- Eczeem
- Schimmelinfecties
- Lichte brandwonden
- Zweren
- Eeltplekken
- Wratten
- Aften
Gebruik: ´s ochtends en ´s avonds op de te behandelen plek aanbrengen.
Bij keelpijn: 3 druppels in 15 ml lauw water, ongeveer 20 seconden gorgelen en vervolgens uitspugen.
Propoliszalf
Propoliszalf kan gebruikt worden bij:
- Eczeem
- Schimmelinfecties
- Lichte brandwonden
- Zweren
- Eeltplekken
- Wratten
Gebruik: ´s ochtends en ´s avonds de te behandelen plek insmeren.
Tot slot
Eén op de 2000 mensen is allergisch voor propolis. Dit kan getest worden door ´s avonds een beetje propolistinctuur of -zalf op de handrug te doen. Als je allergisch bent ontstaat er in de loop van de nacht of volgende morgen een rode jeukende plek. Propolis kan ook de werking van bloedverdunnende middelen versterken. In het begin van de behandeling kunnen de klachten erger worden. Meestal duidt dit erop dat de behandeling aanslaat (wel even stoppen totdat de reactie is afgenomen).
Propolis maakt makkelijk vlekken in kleding die zich moeilijk laten verwijderen.
Maak jouw eigen website met JouwWeb